چگونه برنامه نویس شویم؟ (راهنمای گام به گام)

همۀ ما به خوبی می‌دانیم که هم اکنون اینترنت و تلفن هوشمند به بخش مهمی از زندگی روزمره‌مان تبدیل شده است. روزانه ده‌ها بار تلفن هوشمند خود را بررسی می‌کنیم و همیشه حواسمان به جیب‌هایمان است تا مبادا گوشی موبایل خود را در خانه یا محل کار جا بگذاریم چرا که بیشتر امور روزانۀ ما از طریق همان تلفن هوشمند انجام می‌شود. از سفارش غذا گرفته تا خرید خوراکی و گرفتن تاکسی، همه از طریق گوشی موبایلمان انجام می‌‎شود.

همین اهمیت اینترنت، موبایل و اپلیکیشن‌ها در زندگی باعث شده تا در چند اخیر برنامه نویسی به یکی از مشاغل پرطرفدار تبدیل شود. بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان با رویای برنامه نویس شدن و استخدام در شرکت‌های معتبر اینترنتی در حال ادامه تحصیل هستند. البته این هیجان و علاقه نسبت به برنامه نویسی به دانش‌آموزان محدود نمی‌شود؛ بسیاری از افرادی که هم اکنون شاغل هستند و یا کسب‌وکار خودشان را دارند نیز علاقه‌‌مند هستند تا با یادگیری یکی از زبان های برنامه نویسی مسیر شغلی خود را تغییر دهند و یا کسب‌وکارشان را از شکل سنتی به شکلی مدرن تبدیل کنند.

حتی میزان حقوق برنامه نویس نیز باعث شده که افراد زیادی به سمت این حرفه جذب شوند و به یادگیری برنامه نویسی روی آورند.  علاقه و کشش افراد به برنامه نویسی باعث شد تا ما نوشتن این مطلب به سوال چگونه برنامه نویس شویم؟ پاسخ دهیم. در این مطلب سعی داریم تا با بررسی زوایای مختلف، به شما توضیح دهیم که برای تبدیل شدن به یک برنامه نویس باید چه مسیری را طی کنید و چه چیزهایی را بیاموزید.

برنامه نویس کیست و چه کاری انجام می‌دهد؟

پیش از آنکه به سر اصل مطلب برویم، باید درک کاملی از شغل برنامه نویسی داشته باشیم و بدانیم که یک برنامه نویس دقیقاً چه کاری را انجام می‌دهد. یک برنامه نویس شخصی است که با نوشتن کدهایی خاص به یک کامپیوتر (یا هر وسیلۀ هوشمند دیگری) می‌گوید که چه کاری را باید انجام دهد. این تعریف کلی شغل برنامه نویسی است.

با این حال، برنامه نویس امروزی تعاریف گسترده‌تری دارد. برای مثال یک توسعه‌دهنده نرم‌افزار (یا Software Developer)، برای یک مفهوم یا یک طرح گرافیکی که به او واگذار شده کدنویسی می‌کند و در واقع، به کامیپوتر می‌گوید که چگونه این مفاهیم را اجرا کنند. اگر بخواهیم مثال دیگری بزنیم، باید بگوییم که یک توسعه‌دهنده وب (یا Web Developer) با کدنویسی برای طراحی سایتی که به او ارائه شده، آن را ساخته و راه‌اندازی می‌کند.

در بیشتر مواقع، یک برنامه نویس در حال ساخت و خلق چیزی بر اساس اِلِمان‌های طراحی شخص دیگری است. با این حال، برنامه نویسان زیادی هم هستند که برنامۀ خاصی را بر اساس طرح خودشان می‌سازند (اگر شخصی هستید که قابلیت یادگیری چند مهارت را دارید می‌توانید به چنین برنامه نویسی تبدیل شوید

چگونه برنامه نویس شویم؟ (راهنمای گام به گام)

یادگیری برنامه نویسی به هیچ‌وجه کار آسانی نیست. با این حال، اگر آن را با سایر مهارت‌ها و مسیرهای شغلی مقایسه کنیم، برنامه نویس شدن شاید انتخاب بهتری باشد. ماهیت کار برنامه نویسی بسیار هیجان انگیز است و یک برنامه نویس هر روز با چالش‌های جدیدی روبرو است که برای رفعشان نیاز به دانش بیشتر دارد.

همچنین، برنامه نویسان در دنیای دیجیتال امروزی این فرصت را دارند تا برای خودشان کار کنند، در هر ساعتی که دوست دارند کار کنند و یا حتی، از خانه و به صورت دورکاری پروژه‌هایشان را پیش ببرند.

همانطور که می‌بینید دلایل مختلف و منطقی وجود دارد که یک فرد بخواهد برنامه نویسی یاد بگیرد. در ادامه سعی می‌کنیم تا آنچه برای تبدیل شدن به یک برنامه نویس باید بدانید را با جزئیات برایتان توضیح دهیم.

 

گام اول: چرا می‌خواهید برنامه نویس شوید؟

اولین و شاید مهمترین قسمت از این تصمیم، این است که دلایل خود را برای انتخاب این مسیر شغلی بدانید. توصیه می‌کنیم که سوال‌های پیش رو را یک بار بخوانید و سعی کنید به آن‌ها پاسخ دهید. این پاسخ‌ها در انتخاب مسیر شغلی‌تان بسیار تاثیرگذار خواهند بود:

 

چرا می‌خواهید برنامه نویسی یاد بگیرید؟

این پرسش، اولین سوالی است که باید از خودتان بپرسید؟ آیا قصد دارید به عنوان یک شغل دائمی به آن نگاه کنید؟ آیا ایده‌ای در ذهن دارید که با یادگیری برنامه نویسی به تحقق خواهد پیوست؟ یا هدفتان از یادگیری برنامه نویسی این است که شنیده‌اید فضای کار جذاب و در اصطلاح «باحالی» دارد؟

توصیه می‌کنیم که به پرسش‌های فوق صادقانه پاسخ دهید زیرا زبان برنامه نویسی که در آینده انتخاب می‌کنید به همین جواب‌ها بستگی دارد. همچنین می‌توانید با تست MBTI ایران تلنت از شغل مناسب خود باخبر شوید و تصمیم درست را بگیرید.

 

قصد دارید با دانش جدیدتان چه کاری انجام دهید؟

باز هم باید بدانید که با دانش برنامه نویسی قرار است چه کار کنید. برای مثال، دوره‌ها و زبانی که لازم است برای تبدیل شدن به یک توسعه‌دهنده نرم‌افزار بگذرانید با مهارت‌هایی که برای تغییر رنگ قالب وبلاگ باید بیاموزید، از زمین تا آسمان تفاوت دارد!

 

آیا نسبت به یادگیری برنامه نویسی جدی هستید؟

پاسخ این سوال بسیار مهم است. آیا نسبت به یادگیری برنامه نویسی جدی هستید و قصد دارید در این حوزه فعالیت کنید؟ یا فقط چون اطرافیانتان برنامه نویس هستند می‌خواهید به این حوزه وارد شوید؟

اگر در این زمینه جدی هستید، باید هر روز چند ساعتی را به یادگیری مهارت‌های برنامه نویسی اختصاص دهید تا بتوانید در کوتاهترین زمان، کارتان را شروع کنید.

چه نوع برنامه نویسی می‌خواهید انجام دهید؟

در گام دوم، بیشتر درباره این موضوع صحبت خواهیم کرد. اما باید بدانید که چه نوع برنامه نویسی می‌خواهید انجام دهید و در چه زمینه‌ای قصد فعالیت دارید؟ آیا می‌خواهید Back-end Developer شوید؟ آیا قصد دارید مهندس نرم‌افزار شوید؟ یا دوست دارید در زمینۀ هوش مصنوعی (AI) و فناوری‌های نوظهور فعالیت کنید؟

پاسخ به این سوالات، مسیر یادگیری شما برای رسیدن به اهدافتان را تعیین می‌کنند، بنابراین توصیه ما این است که با خودتان صادق باشید. زمانی که به سوالات فوق پاسخ دادید و جواب‎‌هایتان را آماده کردید، زمان آن است که به مرحله دوم برویم: چه نوع برنامه نویسی می‌خواهید انجام دهید؟

 

گام دوم: زمینه فعالیت خود در برنامه نویسی را مشخص کنید

در این مرحله، باید بگوییم که انواع مختلفی از برنامه نویسی وجود دارد. پیش از آنکه یادگیری برنامه نویسی را آغاز کنید، باید با دقت زمینۀ کاری که می‌خواهید در آن فعالیت داشته باشید را مشخص کنید. در ادامه با برخی از رایج‌ترین انواع برنامه نویسان آشنا خواهید شد.

 

گام سوم: یادگیری یک (یا حتی چند!) زبان برنامه نویسی

وقتی که شغل و حوزه فعالیت خود را انتخاب کردید، لازم است که زبان‌های برنامه نویسی مرتبط با آن حوزه کاری را بیاموزید. برای مثال، برای آنکه ادمین پایگاه داده شوید باید زبان SQL را بیاموزید. اگر قصد دارید توسعه‌دهنده Front-end شوید، باید CSS و JavaScript بدانید و برای توسعه اپلیکیشن موبایل به زبان‌هایی مانند Swift و Java نیاز دارید.

در ادامه برخی از محبوب‌ترین و رایج‌ترین زبان‌های برنامه نویسی جهان و کاربردشان را فهرست کرده‌ایم. باز هم توصیه می‌کنیم که پیش از انتخاب هر زبان برنامه نویسی، به خوبی دربارۀ آن تحقیق کنید

پایتون (Python)
کدنویسی در Python از ضروریات برنامه نویسی در سال ۲۰۱۹ است. پایتون یکی از تطبیق‌پذیرترین و متداول‌ترین زبان‌های برنامه نویسی در سراسر جهان است.

برای شخصی که قصد دارد در حوزه Data Science، توسعه نرم‌افزار یا تقریباً هر حوزه‌ای از برنامه‌نویسی کار کند، زبان پایتون یکی از بهترین گزینه‌های موجود است. همچنین، زبان پایتون در فناوری‌های نوظهوری مانند یادگیری ماشینی و هوش مصنوعی نیز کاربرد دارد.

پی اچ پی (PHP)
PHP یکی دیگر از زبان‌های محبوب دنیای برنامه نویسی است که با هدف طراحی صفحات وب استفاده می‌شود. از دلایل محبوبیت این زبان می‌توان به متن باز و رایگان بودن آن اشاره کرد. همچنین، فریمورک‌های قدرتمندی مانند Laravel نیز از این زبان پشتیبانی می‌کنند که همین امر یکی دیگر از دلایل محبوبیت این زبان برنامه نویسی است

CSS/HTML
هرچند که HTML و CSS هیچ کدام زبان برنامه نویسی نیستند و در واقع، نشانه‌گذاری‌هایی برای نمایش دقیق محتوای وب‌سایت هستند. با این حال، به قدری داشتن دانش این دو مهم است که مجبور شدیم آن‌ها را نیز در این فهرست قرار دهیم.

اگر قصد دارید توسعه‌دهندۀ وب حرفه‌ای آن هم از نوع Front-end شوید، داشتن دانش و تسلط به HTML و CSS بر شما واجب است. علی رغم اینکه HTML و CSS دو نشانه‌گذاری مستقل هستند، اما از آنها به طور همزمان برای ساختن صفحات وب استفاده می‌شود.

 

جاوا اسکریپت (JavaScript)

جاوا اسکریپت یکی دیگر از زبان‌های برنامه نویسی تطبیق‌پذیر است که برای پروژ‌ه‌های متنوعی استفاده می‌شود. اگر قصد برنامه نویس شدن دارید، یادگیری جاوا اسکریپت قدم بزرگی برای شروع این کار است. از جاوا اسکریپت عموماً برای طراحی صفحات وب اینتراکتیو، توسعه Back-end وب اپلیکیشن، توسعه و ساخت بازی و حتی روباتیک استفاده می‌شود.

 

جاوا (Java)
اگر می‌خواهید خیلی سریع برنامه نویس شوید، جاوا یاد بگیرید. جاوا در کنار پایتون یکی دیگر از زبان‌های تطبیق‌پذیر و پُر استفاده در جهان برنامه نویسی است. یادگیری آن آسان است، مانند زبان انگلیسی خوانده می‌شود و در میان برنامه نویسانِ مبتدی بسیار محبوب است.

 

سوئیفت (Swift)
سوئیفت زبانی است که به تازگی توسط شرکت اپل عرضه شد تا فرآیند توسعه اپلیکیشن برای سیستم عامل iOS را تسهیل کند. استفاده از سوئیف از زبان #C (زبانی که قبلاً توسط شرکت اپل استفاده می‌شد) آسان‌تر است و به برنامه نویسان مبتدی اجازه می‌دهد تا با دردسر کمتری برای سیستم عامل iOS اپلیکیشن بسازند.

اگر علاقه دارید برنامه نویس iOS شوید، زبان Swift را بیاموزید.

 

Solidity
اگر می‌خواهید برنامه نویسی شوید که منطبق بر تکنولوژی بلاکچین فعالیت کند، زبان Solidity را به شما معرفی می‌کنیم. شاید بتوان گفت Solidity ناشناخته‌ترین و کم استفاده‌ترین زبان در این فهرست است. از Solidity برای توسعه قراردادهای هوشمند بر روی بلاکچین رمز ارز Ethereum استفاده می‌شود.

ظهور رمز ارزها و بلاکچین سبب شده تا تقاضا برای توسعه‌دهندگان Solidity در بازار کار افزایش پیدا کند. ما نیز به همین دلیل این زبان را در فهرست خود قرار دادیم.

 

روبی (Ruby)
آخرین زبان در این فهرست، زبان Ruby است که به دلیل استفاده آن توسط توسعه‌دهندگان Full-stack محبوب شده است. در اصل، زبان روبی در ژاپن و برای ساخت بازی طراحی شده است، اما امروزه به عنوان زبانی تطبیق‌پذیر برای توسعه وب و ساخت بازی استفاده می‌شود.

 

گام چهارم: تمرین، تمرین، تمرین و باز هم تمرین!

خب، شما می‌خواهید بدانید چگونه باید یک برنامه نویس شوید، درست می‌گوییم؟ خب، برنامه نویس شدن یک راز مهم دارد و آن هم تمرین است، تمرین خیلی زیاد!

کلید موفقیت برای تبدیل شدن به یک برنامه نویس حرفه‌ای، تمرین کردن است. از زمانی که یادگیری را آغاز می‌کنید، کدنویسی را تمرین کنید. یک نرم‌افزار ویرایش کد دانلود کنید و برنامه‌های خودتان را کد نویسی کنید.

همچنین، توصیه می‌کنیم کدهایتان را در انجمن‌های مرتبط به اشتراک بگذارید تا دیگران درباره کدهایتان نظر دهند. هر روز یک مبحث جدید را امتحان کنید و تا زمانی که به زبان برنامه نویسی مورد نظرتان مسلط نشده‌اید، با ممارست تمرین‌هایتان را ادامه دهید.

 

گام پنجم: برای موقعیت‌های شغلی مختلف رزومه بفرستید

پس از مدتی تمرین و آزمون و خطا، احتمالاً شما چند برنامه کوچک نوشته‌اید که نشانگر توانایی‌های شما هستند. حال، شما می‌توانید با استفاده از همین برنامه‌های کوچک برای خودتان یک رزومه بسازید

پس از آنکه رزومه خودتان را ساختید، وقت آن است که برای موقعیت‌های شغلی مختلف درخواست بفرستید. در این موقعیت، بهتر است برای موقعیت‌های شغلی که دنبال نیروی کار مبتدی یا در اصطلاح جونیور هستند اقدام کنید؛ موقعیت‌های شغلی که با زبان و نوع برنامه نویسی که علاقه دارید، مرتبط هستند.

حتی اگر شرکت‌هایی که برایشان رزومه ارسال کرده‌اید شما را به مصاحبه دعوت نکردند، نا امید نشوید. پیدا کردن شغل هم مانند هر چیزی نیاز به تمرین و زمان دارد. یکی از مهمترین بخش‌های تبدیل شدن به یک برنامه نویس، توانایی ارائه و نمایش قابلیت‌ها به کارفرمایان است.

همچنین، توقع نداشته باشید با اولین مصاحبه شغلی‌تان استخدام شوید. اگر تا به حال به عنوان یک برنامه نویس استخدام نشده‌اید، احتمالاً در جلسه مصاحبه مضطرب خواهید بود و شاید برخی از سوالات فنی را به اشتباه پاسخ دهید. به چند مصاحبه ابتدایی خود به چشم حریف تمرینی نگاه کنید. در عین حال، همچنان رزومه‌تان را برای موقعیت‌های شغلی مختلف ارسال کنید. مطمئن باشید پس از مدتی کار مناسبی در یک شرکت حرفه‌ای پیدا خواهید کرد.

نکتۀ آخری که باید به یاد داشه باشید این است که برای آنکه مهارت‌هایتان را ارتقا دهید، به صورت فریلنسر پروژه دریافت کنید.

گام هفتم: همیشه در حال یادگیری باشید

همانطور که حدس می‌زنید، برنامه نویسی حوزه‌ای است که به صورت مداوم در حال تغییر و توسعه است. آنچه که به عنوان برنامه نویس یاد می‌گیرد، الزاماً در چند سال آینده به دردتان نخواهد خورد. شما باید به صورت مداوم مهارت‌ها و زبان‌های جدید بیاموزید.

هر چند روز یک بار به دنبال یک چالش یا مسئله جدید باشید و سعی کنید این روند را به یک عادت تبدیل کنید. این چالش می‌تواند یادگیری ابزاری جدید برای زبان برنامه نویسی مورد علاقه‌تان باشد یا یک روش جدید برای نوشتن کدهای یک برنامه!